Dialoog als fundament

Het opvangdossier is voor veel gemeenten een flinke opgave. Het raakt aan veel belangrijke politieke thema’s van de afgelopen jaren, niet in de laatste plaats het tekort aan plekken voor woningen en opvanglocaties. Tegelijkertijd moeten gemeenten draagvlak zien te creëren bij inwoners en daarbij opboksen tegen polarisatie en desinformatie. De complexiteit rondom nieuwkomers vraagt veel van gemeenten. De druk is en blijft hoog.  

Ondanks de complexiteit komen veel gemeenten in actie om bij te dragen aan het opvangen van vluchtelingen. Vanuit solidariteit, plichtsgevoel, of omdat ze ergens kansen zien. Bij spannende onderwerpen als deze bestaat de neiging om dan stevig door te pakken als bestuur. De gedachte hierbij is dat het betrekken van de gemeenteraad, laat staan inwoners, zaken alleen maar complexer maakt. Hoe kunnen ze alle afwegingen echt begrijpen? Bovendien is er geen tijd en bezwaren volgen toch wel. Redeneringen als deze heb ik niet alleen gehoord in de gemeente waar ik nu een opdracht doe, maar ook in veel gemeenten uit de regio. 

De ontbrekende schakel 

In de wens om snel te handelen wordt vaak een cruciale stap overgeslagen om opvang écht goed te laten slagen: de dialoog. Juist bij dit soort dossiers is het voeren van de dialoog cruciaal. Hierbij staan de dilemma’s die gepaard gaan met verschillende belangen centraal en wordt er voorbij politieke kleur en achterban gekeken.  

Het belang van de dialoog heb ik gezien bij mijn huidige opdracht, waar we een dialoogavond over asielopvang georganiseerd hebben voor de gemeenteraad. Het voeren van een dialoog dwong raadsleden om voorbij polariserende frames te denken. Deze avond legde heel precies de belangrijke dilemma’s van asielopvang bloot, los van politieke kleur.  

De weg naar begrip 

Luisteren om te begrijpen, doorvragen en oprechte nieuwsgierigheid maakten deze dialoog avond bijzonder waardevol. Wat ontstond was een genuanceerd beeld op het probleem, met aandacht voor het hele palet aan opvattingen en deelbelangen. 

Het resultaat was meer begrip voor elkaar. Tussen raadsfracties aan de weerszijden van het politieke spectrum - oppositie en coalitie -  maar ook tussen het College en de gemeenteraad. De gemeenteraad vroeg dan ook om vaker dit soort avonden te organiseren, ook voor andere belangrijke thema’s. 

Eerlijke kans voor oplossingen 

Betekent het ook dat dit begrip ook gelijk een oplossing voor het vraagstuk bood? Nee, zo’n wondermiddel is de dialoog nou ook weer niet. Wel werd er een gezamenlijke taal gecreëerd (“we hebben het over hetzelfde”) en ontstond er een opener blik op het dossier.  

Na deze avond zijn voor het College een aantal belangrijke hordes verdwenen op weg naar het realiseren van een langjarige opvang locatie. De te maken keuze kan rekenen op meer draagvlak vanuit de gemeenteraad. Daarmee krijgen de verschillende oplossingsrichtingen een eerlijke kans.  

Overigens betekent het natuurlijk niet dat debatteren niet meer mag. Flink botsen is essentieel voor politiek. Alleen om vooruit te komen is er een fundament nodig. En dialoog kan daarvoor zorgen. 

Wil je meer weten over het organiseren van een dialoogavond, of over de opdrachten van JETZT, de young professionals in de publieke sector, neem dan contact op met Rosa Witziers of Dio Simmelink