Lessen uit Silicon Valley

In samenwerking met het pan-Europese adviesbureau Integrated Consulting Group waarmee Rijnconsult een strategisch partnerschap heeft, hebben we een 7-daagse studiereis gemaakt naar San Francisco en Silicon Valley. 50% van alle innovaties op het gebied van ICT, technologie en organisatie komt uit deze bijzondere regio. Een regio die nauwelijks groter is dan Deventer. Google, Twitter, LinkedIn, Uber, Tesla, Apple etc, etc. zijn daar ontstaan. Vaak als startup en soms in enkele jaren gegroeid van 2 mensen in een garage naar een beurswaarde van meer dan $ 25 miljard. Wat is het geheim van deze super innovatieve regio? Wat staat ons nog te wachten en wat betekent dat voor uw organisatie? Een tipje van de sluier in een wondere wereld.

Vergeet big data, Artificial Intelligence wordt nog veel groter

Sorry voor de superlatieven, typisch ‘Valley-talk’. Veel van de startups richten zich op toepassingen van big data. Wij bezochten een bedrijfje dat software ontwikkelt waarmee op basis van digitale gegevens en algoritmes voorspellingen kunnen worden gedaan over wanneer installaties (bijvoorbeeld riolering, leidingen, kabels) het zouden gaan begeven en wanneer deze preventief vervangen kunnen worden om te voorkomen dat er uitval en vervolgens dure reparaties plaatsvinden. De verwachting is dat vooral Artificial Intelligence (AI) heel groot wordt. Zelflerende systemen in combinatie met biometrics zouden bijvoorbeeld in de spreekkamer van de Sociale Dienst vast kunnen stellen of er sprake is van fraude aan de hand van stemgeluid en gelaatsuitdrukkingen van de klant. De techniek bestaat al. Het is wachten op een partij die het tegen lage kosten kan ontwikkelen. Zoek eens voor een eerste proeve in de app store naar Moodies. Die is voor 80% betrouwbaar in staat iemands gemoedstoestand vast te stellen.

De gig-economy en heel veel vrije tijd

Een boeiende dag was die met de mensen van Singularity University en Stanford. In Silicon Valley is de gemiddelde verblijfsduur van een medewerker bij een bedrijf 1,5 jaar en dalende. Meer dan 35% van de Amerikanen werkt als freelancer; van Uber-chauffeur tot hoogopgeleide ingenieur. Er ontstaan nieuwe organisatievormen zoals coöperaties, of zo je wil, gildes van beroepsgroepen die zich gaan organiseren buiten de reguliere organisaties om. Volgens de wetenschappers zijn de veranderingen op de arbeidsmarkt nog maar net begonnen. Met technologie als ‘driver’ zullen er veel banen niet meer bestaan zoals vrachtwagenchauffeur, radioloog, jurist, …. Gevestigde bedrijven, zoals de auto-industrie, lopen gevaar binnen 15 jaar te zijn verdwenen omdat bedrijven als Tesla de markt gaan veranderen. Er zal binnen 20 jaar niet meer voldoende werk voor iedereen zijn. Interessant is dat een gemeente vlakbij Silicon Valley nu gaat experimenteren met het basisinkomen om dat probleem te tackelen.

Self management is hot

Verschillende bedrijven in Silicon Valley werken met holocracy en self organization of self management, in goed Nederlands: zelfsturing. Ook gemeenten in Nederland experimenteren hiermee, met wisselend succes. We hebben gesproken met twee bedrijven die daar al mee bezig waren voordat wij bijvoorbeeld buurtzorg kenden: Medium en Morning Star. De voormalige CFO van dat laatste bedrijf is tegenwoordig adviseur van grote corporates die het idee van meer zelfsturing aanspreekt, maar die de stap nog niet heeft durven zetten. Het thema leeft in elk werelddeel. We zijn allemaal op zoek naar andere vormen van organiseren dan het klassieke hiërarchische model. Dat die laatste toch wel waarde heeft, geeft Medium inmiddels ook toe. Zij zijn weer teruggegaan naar een matrixachtige organisatie. De ervaringen in Silicon Valley leren dat een al te rigide toepassing van zelfsturing ook weer ongewenste effecten heeft en er wordt nu gekozen voor mengvormen.

Diversiteit en gewoon weer op kantoor

Een bezoek aan Silicon Valley is ook een tocht langs überhippe kantoortuinen waar (zeer) jonge mensen aan de slag zijn. In een week tijd geen pak of jasje gezien, laat staan een stropdas. De flex-concepten kennen we in Nederland natuurlijk ook allang. Opvallend is dat alle bedrijven zeggen tegen thuiswerken te zijn: je wordt gewoon op kantoor verwacht. Alleen dan kan een creatieve uitwisseling plaatsvinden en zelfs die moet je organiseren. Zo is er de incubator 500 Startups, die een zaal vol startup-bedrijven samenbrengt en permanente uitwisseling organiseert. Kracht van de Valley ligt echter vooral in de diversiteit: mensen vanuit de hele wereld met een ondernemingsgeest die bereid zijn ideeën te delen en van elkaar te leren. Organisatiegrenzen doen er niet toe, iedereen werkt met iedereen samen. Mooi concept daarin is ‘mentoring’: gelouterde geslaagde ondernemers die jongere ondernemers ‘om niet’ begeleiden in de opstart en groei van hun bedrijf onder het motto: ik heb ook ooit goed advies gekregen, nu geef ik het terug. En in de koffietenten zie je ze inderdaad gewoon zitten: een voor Silicon Valley stokoude 50-er die een groep jonge honden coacht.

Er valt nog veel meer te vertellen, vooral ook over de disruptie die we in de economie en maatschappij (gaan) meemaken, de antwoorden die daarop mogelijk zijn vanuit organisaties, de kracht van ‘de bedoeling’, de manieren om zelfsturing vorm te geven, de maatschappelijke uitdagingen, hoe je snel lerende systemen in een organisatie ontwikkelt, hoe je design thinking kan toepassen in het oplossen van wicked problems in de samenleving, hoe organisaties steeds meer databedrijven aan het worden zijn, enzovoorts. We komen er graag over vertellen, bijvoorbeeld in een sessie met het gemeentelijk managementteam, om ook samen na te denken wat dit gaat betekenen voor de lokale overheid.

>> Lees meer artikelen over onze bevindingen met ICG in Silicon Valley