Hoe je gezichtsuitdrukking je persoonlijkheid verraadt!

Heeft u weleens geprobeerd een assessment te manipuleren? Als assessor van onder andere functionarissen binnen de gemeentewereld wordt mij regelmatig gevraagd of die testen en vragenlijsten niet makkelijk te manipuleren zijn door de kandidaat. Uiteraard is daar onderzoek naar gedaan (Hogan & Barret in 2007). Het blijkt dat een poging om een vragenlijst te manipuleren niet hoeft te beteken dat de vragenlijst onbruikbaar is. De gedachte daarachter is, dat om een dergelijke vragenlijst zodanig te manipuleren dat het gewenste profiel naar voren komt, iemand een dermate goed beeld moet hebben van wat de functie aan concrete gedragsaspecten van hem vraagt. Hij of zij zal waarschijnlijk ook genegen zijn dat gedrag in de realiteit te tonen. Dan zou je ook kunnen concluderen dat die persoon heel gemotiveerd is voor de rol én ook een heel goed beeld heeft van wat er van hem wordt verwacht. Daarnaast worden er ook aspecten gemeten zoals antwoorddetentie en consistentie, waarmee je diegenen die sociaalwenselijk proberen te antwoorden, er wel uithaalt. Meestal schiet de poging het doel voorbij als mensen sociaal wenselijke antwoorden proberen te geven. Het resultaat is dan een dermate onherkenbaar profiel dat niet overeenkomt met hoe de kandidaat zichzelf ziet en hoe hij zich in de praktijk presenteert. Het werkt eerder in je nadeel dan in je voordeel. Mocht je binnenkort een assessment hebben en deze aanpak overwegen: Niet doen!

Maar voor de cynici onder ons is er tegenwoordig een nieuwe, niet te manipuleren, techniek om in korte tijd iemands basis persoonlijkheid te analyseren: Non verbale strategie analyse.

Het is ondertussen onderzocht en bewezen dat onbewuste gezichtsuitdrukkingen je persoonlijkheid verraden. Dit non-verbale patroon laat je vooral zien als je onder enige druk staat. We letten dan vooral op het gebied rondom je ogen. Trek je je wenkbrauwen veel op, gaan daarbij je oogleden mee of niet, span je je onderste ooglid aan of is er veel wit te zien onder je iris? Allemaal aspecten die jouw persoonlijkheid kunnen verraden zonder dat je je er bewust van bent.

Hieronder laat ik een aantal voorbeelden uit de politiek zien. Bij Jesse Klaver zie je bijvoorbeeld wit onder zijn irissen. Dit kan erop duiden dat hij goed luistert en handelt conform afspraak. Margarat Thatcher spant haar onderste oogleden aan. Dit wijst op behoefte aan voorspelbaarheid, dus logisch dat ze bij de conservatieve partij zat. Hillary Clinton trekt haar wenkbrauwen op en spert haar ogen open. Dit duidt op een behoefte aan resultaatgerichte actie en bij tegenslag laat ze flexibiliteit zien. Bij de huidige verkiezingscampagne zien we die eigenschappen duidelijk terug.

Uiteraard is dit maar een tipje van de sluier van wat er te zien is. Het is het belangrijk dat je goed getraind wordt in het waarnemen van de nuances die er zijn om een onderbouwde conclusie te kunnen trekken over iemands persoonlijkheid. Uit eigen ervaring weet ik dat dit om veel oefening vraagt.

Het zou te kort door de bocht zijn om op basis van een foto al uitspraken te doen over de persoonlijkheid van het individu. Daarvoor moet je ongeveer vijf minuten turven wat iemand aan verschillende gezichtsuitdrukkingen laat zien. Bij voorkeur in een wat stressvolle situatie zoals een presentatie, tijdens debatten of uiteraard een assessment. De bewegingen die je turft zijn zo automatisch en onbewust, dat ze in een dergelijke situatie niet te beïnvloeden zijn. Zelfs acteurs laten in iedere rol eenzelfde patroon van non-verbale aspecten zien en verraden zo hun persoonlijke strategie, ook al spelen ze niet zichzelf.

Dus was het al geen goed idee om te proberen een assessment te manipuleren. Met deze techniek heeft dat sowieso geen zin want je gezichtsuitdrukkingen zullen je persoonlijkheid verraden!

Wil je meer weten over non-verbale strategie analyse, kijk dan op www.insa-consultancy.eu.